In negen klinieken van Dokters van de Wereld in Noord-Syrië stromen de slachtoffers binnen. „In eerste instantie mensen met botbreuken, maar nu veel slachtoffers met bevriezingsverschijnselen en onderkoeling”, vertelt Kuipers, die vrijdag nog in het gebied was.

Het epicentrum van de zware aardbeving lag net buiten de Turkse stad Gaziantep, waar Dokters van de Wereld ook een kantoor heeft. „Daarvandaan verlenen we medische hulp in Noord-Syrië. In de regio werken ongeveer 250 collega’s.” Ze delen overlevingspakketten uit met dekens, isolatiemateriaal, water, voedsel en medicijnen.

„Onze veldcoördinator Mohammed, met wie ik afgelopen week heb doorgebracht, ligt onder het puin in Turkije. Ze weten waar hij ligt, maar kunnen niet bij hem komen. Ik weet niet of hij nog leeft, de hoop tikt per minuut weg.”

Veel lokale medewerkers verloren zelf een partner, familie of vrienden. Jasper Kuipers: ,,Het gekke is, ik merk het ook bij mezelf, iedereen zit in de adrenalinestand en wil nu gewoon helpen. Voor rouwen en begraven is geen tijd. De emoties komen later.”

De organisatie is 24 uur per dag in touw. ,,Eerlijk gezegd ben ik de hoop aan het verliezen, dat er nog veel mensen levend worden gevonden onder het puin. De aardbeving van 1999 was in de zomer. Toen waren er verhalen van mensen die na vier, vijf dagen nog zijn gered. Ik denk niet dat we dat nu gaan zien. Het lichaam kan die winterkou niet aan. Later deze week wordt het zelfs min zeven.”

Cholera

Volgens Kuipers is er een ’acuut gevaar’ voor de uitbraak van infectieziektes als cholera en difterie. ,,Omdat watervoorzieningen zijn beschadigd kan drinkwater vervuild raken. In de noodpakketten zit ORS omdat veel mensen aan diarree gaan lijden.”

De aardbeving overviel inwoners van Turkije en Noord-Syrië in hun slaap. Niet ingestorte gebouwen zijn ontwricht. ,,Door elektriciteitsbranden en gaslekken is het niet veilig naar binnen te gaan om warme kleren te pakken. Mensen lopen soms nog in hun pyjama.”

Veel ontheemden slapen in auto’s. In Turkije zoeken mensen hun toevlucht in scholen en overheidsgebouwen, die na de ramp van 1999 vaak wel aardbevingsbestendig zijn gebouwd. ,,Aan de Syrische kant is daar geen sprake van.”

Kuipers vreest dat het dodental in Noord-Syrië nog sterk zal oplopen. Al is er minder hoogbouw dan in Turkije. ,,Een tent op je hoofd krijgen, is wat anders dan een flatgebouw.”

De aardbeving komt bovenop de humanitaire ramp, die zich al jaren afspeelt in Noord-Syrië. In armoedige tentenkampen leven miljoenen Syriërs, die door de burgeroorlog naar het Noorden zijn gevlucht en afhankelijk zijn van hulp. Nog steeds wordt er gevochten.

Modder

Kuipers: „Vóór deze verwoestende ramp waren de omstandigheden al afschuwelijk. Echt een crisissituatie. Tentjes in de modder. Zonder elektra, sanitair en stromend water. Dat moet allemaal per vrachtwagen aangevoerd worden vanuit Turkije. Er is maar één grensovergang aangewezen door de VN. Daar stond vorige week al een urenlange file van vrachtwagens.”

,,De meest basale voorzieningen ontbreken. Mensen halen zelfs water uit regenplassen. Ik heb met eigen ogen gezien dat onze collega’s kinderen met cholera moeten behandelen. Daar komen nu de aardbeving en winterkou overheen.”

De weg naar het getroffen gebied is zwaar gehavend en vliegvelden zijn gesloten. ,,Het is heel moeilijk de hulp daar te krijgen. We hebben nog voorraad voor een, twee dagen. Langer niet.” Ook voor pers is de regio nauwelijks bereikbaar.

Inzamelingsactie

Begin 2022 had Dokters van de Wereld nog achttien klinieken in het gebied. „Dat aantal is gehalveerd omdat de prioriteiten van onze donoren naar Oekraïne zijn verlegd. Ik was in Noord-Syrië om te kijken of we de negen klinieken op de één of andere manier kunnen openhouden. We hebben nog financiering tot maart.”

Dokters van de Wereld is een inzamelingsactie gestart voor de slachtoffers van de aardbeving. ,,Van collega’s in het gebied hoor ik dat het heel erg wordt gewaardeerd, dat we aan ze denken en achter ze staan.”