Af en toe slaat de twijfel toe bij Eelco Fortuijn. Waar ben ik aan begonnen en zijn we in staat deze planeet te redden? Toch denkt hij als optimist dat het schip niet gaat zinken. ,,We hebben als mensen wel gekkere dingen laten gebeuren.’’

Om de aarde op zijn manier te redden, is hij heel kleinschalig bij zijn woning aan de Croesenstraat begonnen. Binnen afzienbare tijd denkt hij dat zijn huis, net als tweehonderd andere woningen in de wijk, van het gas af is. ,,Het gaat gewoon lukken’’, zegt hij hoopvol. Het Ramplaankwartier gaat als voorbeeldwijk in Nederland pionieren met slimme groene technologie.

Lees ook: Wie wordt Persoon van het Jaar 2021? Stem nu

Voordat Fortuijn er in 2013 als Amsterdammer kwam wonen, kende hij de wijk al als jurylid van een wedstrijd voor groene initiatieven. Buurtbewoners legden het dak van de Fablo-tennishal vol met zonnepanelen en hij dacht meteen: ,,Dit is niet iets liefs en schattigs, dit is next level.’’

Tweehonderd huishoudens krijgen zo duurzame stroom. Als nieuwkomer in de wijk hielp hij bij dit initiatief. Hij maakte als bedrijfskundige een risico-analyse, de gemeente Haarlem hapte toe en de lening kwam los.

Het Fablohal-project bleek een schot in de roos, want er is nu zelfs een wachtlijst van buurtbewoners die azen op deze groene stroom. Fortuijn genoot van dat succes: ,,Ik ben een nieuwsgierig type. Als je een risico-analyse maakt, dan gaan alle deuren voor je open.’’ Niemand hoefde hem het belang te vertellen. ,,Door mijn werk heb ik contact met cacao- en katoenboeren. Ik weet dat ze het heel zwaar hebben door die langere droogtes.’’ En nog belangrijker: ,,Voor mijn drie kinderen wil ik een mooie planeet achterlaten.’’

De wijk ontpopte zich na dit succes als broedplaats van groene ideeën. Er kwam een kraamkamer van denkers om de wijk van het gas af te krijgen. Een hele opgave in een wijk met zo’n twaalfhonderd oude en verschillende woningen. Fortuijn liep daarin voorop. ,,Hoe lastiger het is, des te leuker ik het vind.’’

Mazzeltje

Hij prijst zich gelukkig. Er wonen veel knappe koppen in de buurt die willen meedenken. Zoals een buurvrouw die is verbonden aan de TU Delft en een buurman die aan de Universiteit van Amsterdam financiering doceert. ,,Een mazzeltje’’, noemt Fortuijn de aanwezigheid van deze buurtprofessoren.

De TU Delft heeft de blauwdruk bedacht om de wijk groene stroom te geven met nieuwe zonnepanelen: zogeheten PVT-panelen. ,,Het ei van Columbus’’, volgens Fortuijn.

Hij vindt het leuk om de situatie uit te leggen. Op een whiteboard schrijft hij drie dingen op: isolatie van woningen tot label-c-niveau, PVT-panelen en een zonnenetwerk. Combineer deze elementen en alle woningen worden gasloos.

Een enthousiast lesje in duurzame stroom begint. Het voordeel boven gewone panelen is dat PVT-panelen de warmte, die op zonnige dagen onder de panelen ontstaat, ook opslaan in dunne waterbuisjes. Vervolgens gaat die warmte via dunne leidingen naar een warmtestation. Om op koude dagen te worden opgepompt.

Voor deze leidingen moeten in het Ramplaankwartier drie kleine stations komen om de warmte onder de grond te brengen. ,,Ik heb deze uitspraak gepikt, maar: De zon is de beste bron, de aarde is de beste accu.’’ Dankzij de accu krijgen de huizen op koude dagen warmte, in combinatie met een warmtepomp.

Vol vertrouwen

Fortuijn heeft alle vertrouwen in deze noviteit, in Haarlem al in gebruik op de gasloze Cruquiusschool. Volgens een zonnig scenario kunnen de bewoners over anderhalf jaar warmte-abonnementen afsluiten. Het Ramplaankwartier moet dan wel in mei een landelijke subsidie in de wacht slepen.

Voor Fortuijn is er dus nog veel werk aan de winkel, zoals het wegruimen van de psychologische en financiële drempels bij buurtbewoners. Met de psychologische drempel houdt hij rekening door drie inschrijfrondes. ,,De eerste keer doen de voorlopers mee, daarna volgt het legioen. We hebben geleerd van de inschrijvingen voor de energie van de tennishal. Met tweehonderd inschrijvingen kunnen wij het warmtenet realiseren.’’

Ook heeft niet iedereen geld voor een groene verbouwing. Zijn stichting SpaarGas heeft via de Bank Nederlandse Gemeenten zicht op zeven miljoen euro om goedkoop uit te lenen. De businesscase was geschreven met behulp van de financiële buurtprofessor. Met een glimlach: ,,Bij die bank waren ze er diep van onder de indruk.’’

Persoonlijk

Eelco Fortuijn (51) is in het dagelijks leven directeur bij Goedewaar, een stichting die vooral voedsel en kleding toetst op duurzaamheid. Hij is ook voorzitter van de stichting SpaarGas die het Ramplaankwartier wil vergroenen. De gemeente betaalt hem hier een dag in de week voor. Stichting SpaarGas moet later veranderen in een energiecoöperatie. Eelco Fortuijn is getrouwd, heeft drie opgroeiende kinderen en kippen in

Stemmen op een van de deelnemers aan de verkiezing Persoon van het Jaar kan hier.