Drie jaar geleden was ze een van de genomineerden voor de Lieven de Key Penning. Haar Melkhuisje, het brugwachtershuisje bij de Melkbrug, zag deze stadsprijs voor architectuur, stedenbouw en monumenten echter aan zich voorbij gaan. Nu mag architect Marjolein van Eig als gastjurylid mede bepalen wie dit jaar deze bronzen penning gaat krijgen.

Ze is geboren en getogen in Haarlem, waar ze tot haar achttiende woonde. Nu heeft ze een eigen ontwerpbureau in Rotterdam. In Haarlem en omgeving heeft ze naast het Melkhuisje een koepeltje op het terrein van de Hartekamp in Heemstede op haar naam staan,waarmee ze de Abe Bonnemaprijs wist te winnen. Wat opvalt bij beide bouwwerken is het bijzondere gebruik van baksteen. Ze heeft iets met dit oer-Hollandse bouwmateriaal.

Religie

Op de vraag waar ze op de foto wil, wijst ze dan ook op de bakstenen muur van Vooges Centraal waar het gesprek plaatsvindt.

,,Maar baksteen is voor mij geen religie hoor. Goede architectuur is niet per se gerelateerd aan baksteen. Sterker nog, vorig jaar heb ik twee gebouwen volledig in staal ontworpen. Ik heb een eigen handschrift, maar kijk met een objectieve blik naar de tien genomineerde projecten. Het is heel leuk om op deze manier terug te komen in je geboortestad en om te kijken hoe het er voor staat.’’

De lijst met projecten voor de Lieven de Key Penning maakt duidelijk dat er vooral in Haarlem-Oost en Schalkwijk veel wordt gebouwd. En dat het vooral om woningbouwprojecten gaat, hetgeen niet vreemd is voor een stad die zich als opgave heeft gesteld om tienduizend woningen te bouwen voor 2025. Opvallend is dat corporatie Pré Wonen bij vier projecten betrokken is.

,,Het is goed dat er veel woningbouw op de lijst staat, dat betekent dat daar kwaliteit wordt geleverd. Gemiddeld genomen vind ik de kwaliteit goed, maar ik vind het niet goed genoeg voor Haarlem. De stad richt zich nu vooral op kwantiteit, dat gaat vaak ten koste van de kwaliteit. Haarlem moet de lat wat mij betreft hoger durven leggen en meer ambitie tonen. Het kan nog beter.’’

De nieuwbouw in Haarlem is wat Van Eig betreft niet onderscheidend ten opzichte van nieuwbouw elders in Nederland. ,,Steden moeten meer kijken naar wat hun specifieke kwaliteiten zijn. Voor Rotterdam is dat de wederopbouwperiode, voor Haarlem is dat het groene karakter dankzij de vele parken. Haarlem is ook een rijke stad, daar horen passende gebouwen, snoepjes bij.’’

Wat haar ook opvalt is dat vaak dezelfde grote architectenbureaus betrokken zijn bij de Haarlemse bouwprojecten.

,,Die maken mooie dingen hoor, maar nieuw talent krijgt zo weinig kans. Je komt er als klein bureau bijna niet meer tussen. Je ziet daardoor weinig vernieuwing. Dat komt ook omdat tegenwoordig veel van de opdrachten direct naar een aannemer gaan. Die doet alles, die kiest de architect en doet in de laatste fase de uitwerking, de invloed van de architect houdt dan op, zijn rol staat onder druk. Dat leidt tot standaardisatie, het gaat ten koste van detaillering want het project moet superefficiënt binnen de prijs vallen. De Dakkas vormt een uitzondering, dat is zelf geïnitieerd, dat is heel leuk en supergoed dat daar ruimte voor was. Dat geldt ook voor de Molenwiek, waar niet de ’usual suspects’ bij betrokken waren.’’

Tip

Ze heeft dan ook een tip. Net als bij het Melkhuisje moet de stad meer prijsvragen organiseren. ,,Haarlem zou elk jaar twee of drie ontwerpwedstrijden moeten uitschrijven. Daarmee geef je andere bureaus en talent een kans. De gemeente pakt dan haar rol om vernieuwing te stimuleren. Dat moet de volgende stap in Haarlem zijn: doorpakken op kwaliteit en binnenhalen van nieuw talent.’’

Breng hier uw stem uit voor de Lieven de Key Penning 2019