In het kader van het thema ‘Ons echte goud’ van de Nationale Museumweek houdt museum De Cruquius zaterdagavond een unieke ‘goudgerande avondopenstelling’, met saxofoonmuziek en bubbels. ,, We hebben vijf kleine stoommachines gekregen uit het nalatenschap van Cor Jansen’’, vertelt museumdirecteur Elise van Meelis. ,,We wilden dat feit me gepaste toeters en bellen vieren.’’

’Kruik’

Cruquius is een van de drie gemalen waarmee van 1849 tot 1852 de Haarlemmermeer werd droog gepompt. Het gemaal is vernoemd naar waterbouwkundige Nicolaas Samuelis Cruquius (Voor de burgerlijke stand Nicolaas Kruik).

Het Neo Gotische gebouw met zijn kantelen, spitsbogen, giet ijzeren trappen en pilaren is ontworpen door architect Jan Anne Beijernick. In de machinekamer uit 1849 staat werelds grootste en best bewaarde stoommachine de Cornish Engine. Het gebouw telt acht machtige balansarmen van elk 10.000 kilo met waterzuigers, die als krabbepoten naar buiten steken. De waterpompen kunnen gezamenlijk bij elke slag 64.000 liter water omhoog pompen. In 2002 is de restauratie van het Industriële monument voltooid en is het gebouw opgenomen in de Europese Industrieel Erfgoed route.

Apetrots

,,Alles in het gemaal, houden wij als stoomploeg draaiend’’, vertelt Adrian Strik vrijwilliger bij de stoomploeg. ,,Er staat niets op papier. In onze ploeg zitten veel ingenieurs, het is een uitdaging om hier te mogen werken.’’ Vol bewondering staat Adrian bij de vijf nieuwe aanwinsten. ,,Stoom is fantastische natuurtechniek. Het leeft en beweegt. Het zijn unieke stukken. We zijn er apetrots op.’’

,,Er is technisch niets zo mooi als een stoommachine’’, weet ingenieur Bartjan Jansen. ,,Een onverwoestbare simpele oerkracht. Mijn vader Cor had er een heleboel. Stoom was zijn passie. H ij kocht ze oud en verrot en knapte ze op. In januari is hij op 94 jarige leeftijd overleden. Vijf van zijn juwelen heeft hij geschonken aan dit museum. Als kind mochten we er amper aankomen. Hij had thuis overal stoommachines staan. Hij was er in zijn vrije tijd vaak mee aan het rommelen. Als hij weer eens een tuinfeest gaf liet hij altijd een grote stoommachine draaien en fluiten. Hij had dit geweldig gevonden. Mijn vader kon alles. Hij was een hele technische man. Maar selfmade. Hij had niet de opleiding gevolgd. Hij was heel nederig tegenover ingenieurs. En moet je nou al die volwassen mannen hier zien. Als kinderen zo gelukkig met stoomfluiten, lagertjes, asjes en cilindertjes. Net als mijn vader in de weer met een oliekannetje.’’