In a better world ***
Regie: Susanne BierMet: Mikael Persbrandt, Ulrich ThomsenDe wereld zou een betere plek zijn als op geweld niet automatisch wraak volgt, is de morele les van het Deense drama 'In a better world'. De film won de Oscar voor beste buitenlandse film.
'Zo beginnen alle oorlogen', zegt Claus (Ulrich Thomsen) tegen zijn puberzoon Christian (William Johnk Nielsen) nadat deze op school de kwelgeest van zijn vriendje Elias (Markus Rygaard) bijna blind heeft geslagen. Hoe echte oorlogen eruit zien, weet de vader van Elias (Mikael Persbrandt), die als arts in een Afrikaans oorlogsgebied werkt.
In zijn hulppost heeft de man, die Anton heet, te maken met gruwelijke dilemma's. Wat moet hij doen als een gewonde rebellenleider wordt binnengebracht, die weddenschappen afsloot op de vraag of vrouwen zwanger waren van een jongetje of meisje, waarna het opensnijden van hun buik het antwoord gaf?
'In a better world' schakelt heen en weer tussen onvoorstelbaar wreed geweld in Afrika en kleiner geweld in Denemarken. De veronderstelling is dat in beide gevallen hetzelfde psychologische mechanisme speelt: op geweld volgt wraak, gevolgd door meer geweld en wraak, enz. De gelijkschakeling oogt simplistisch: een oorlog laat zich niet op dezelfde manier verklaren als een vechtpartij op school. Ook de aangedragen oplossing voor ieder geweld - klein en groot - is in 'In a better world' nogal simplistisch: als we maar leren vergeven wordt de wereld een betere plek.
'In a better world' toont de sterkte en zwakte van de Deense filmmaakster Susanne Bier. Haar beste films ('Open hearts', 'Brothers') zijn aangrijpende emotionele drama's op het randje van melodrama, waar ze net niet overheen kieperen. Vast niet toevallig gebeurde dat wel met Biers Hollywooduitstapje 'Things we lost in the fire'.
Met 'In a better world' is Bier gelukkig weer terug in Denemarken. De film heeft ijzersterke emotionele scènes, maar het scenario is geforceerd en schematisch. Er is nog iets: Biers beste werk stelt lastige morele vragen, maar 'In a better world' zoekt het in een braaf moreel lesje: u zult vergeven. Amen.
Jos van der Burg