De moederdag industrie. Eentje was er, die durfde te suggereren dat vrouwen te dom waren om zelf iets te bedenken. Miele. Advertentie voor een wasmachine – een kuip waarin een grote garde het wasgoed bewoog. Tekst: ’Als een man de was moest doen, vond hij de wasmachine uit’. Ongelofelijk laatdunkend. Maar in een tijd dat niemand er kwaad om werd. Tekstschrijvers van Moulinex bedachten halverwege de vorige eeuw de slogan: ’Moulinex bevrijdt de vrouw’. Met machines. Als de verhalen waar zijn ging het in de Verenigde Staten net even anders. Mannen maakten machines voor industriële toepassing, zoals kneedmachines voor de bakkerij. De vrouw van zo een werktuigbouwer zei op een dag dat ze er een in de keuken wilde, maar dan wat kleiner. Ze bevrijdde zichzelf als het ware van zwaar werk. Maar niet te tillen, dat ding.

In de Jaarbeurs in Utrecht werd zopas een nieuwe keukenmachine gedemonstreerd voor een gezelschap van culi’s en enkele journalisten. Zwijgende mannen die op afstand naar de vertoning stonden te kijken en kordate vrouwen die probeerden in de mengkom te kruipen, zo goed wilden ze zien hoe het ding het deed.

Het is geen nieuwe machine. Het is een model van al bijna een eeuw oud, uit de Verenigde Staten. Wereldberoemd geworden als de Kitchen Aid. Een standmixer. Hij roert, kneedt en klutst en staat hinderlijk in de weg als je hem niet nodig hebt. Een fors en zwaar aanrechtkasteel. Fel begeerd in menig huishouden waar nog wordt gekookt en gebakken. Maar om zijn afmetingen zien veel mensen af van aanschaf. Keuken te klein. Dat de Amerikanen er nu pas op komen. Dat hij kleiner kan. Ze maakten hem eender als het grote geval uit de vorige eeuw. Maar nu nog maar 30 bij 30 bij 20 centimeter en zo licht als een baby van vier maanden. Verbazend. Vooral dat hij er niet al veel eerder was, maar ook doet hij ook minstens zo goed, zelfs beter lijkt het, dan de grote. En deze maakt geen herrie. Hij kan niet heel veel in een keer roeren en klutsen; drie liter. Meer dan genoeg voor een klein gezin. Maar onbegrijpelijk: hij is duurder (600 euro) dan de grote (tussen 350 en 500 euro, te vinden op het internet). In Utrecht maakten de rijken rond de machine zich er niet druk om. Iedereen enthousiast. Ook om iets wat ik niet eerder hoorde. Culinairen gaan vaak bij elkaar koken. Ze nemen dan veel eigen gerei mee. Maar hun oude Kitchen Aid is te zwaar voor onderweg. Met deze kan dat wel. Onder je arm. Er zit geen handvat aan. Waarom niet? Waar is het handvat gebleven? Het heeft er ooit opgezeten. Kitchen Aid had lang geleden een uitvoering met handvat. Er waren er meer. Van het merk Sunbeam bijvoorbeeld. Toeval. Ik zwerf door Haarlem en ontmoet een oude winkeldeur. Ooit moet er een kookwinkel achter gevestigd zijn geweest. Want op de deur is een smeedijzeren rek vastgezet. Het lijnenspel van het rek vertoont een oud model standmixer. Met handvat. Voor de man. Want wie moet hem dragen over straat?