Bobbie was meer dan een hond. Ze voelde bijna als mijn eigen kind. De tranen staan in haar ogen als Jolanda Engel-Buck (35) over haar bijna 12-jarige Bobbier praat. Bobbie overleed in maart aan een combinatie van epilepsie en hartproblemen. Jolanda wilde haar niet begraven. Bobbie was altijd bij haar. Dus koos ze voor cremeren. Ze bracht Bobbie zelf van Hoorn naar het dierencrematorium in Heerhugowaard. ,,Daar werd Bobbie mooi opgebaard en rond de houten tafel met kussen waarop zij lag, werden kaarsen aangestoken.”

Dierencrematorium Heerhugowaard bestaat tien jaar en is gevestigd in een woonboerderij. De afscheidsruimte is huiselijk en kijkt uit over een diepe tuin met gras, bomen en een idyllische vijver.

Aandacht

Door de hoge ramen valt daglicht volop naar binnen. Hilde Overtoom werkte bij uitvaart Dekker toen zij in 2012 het dierencrematorium overnam. Samen met haar man Robert verzorgt zij elke week enkele tientallen crematies. Alles draait om aandacht.

Overtoom: ,,Als mensen binnenkomen, gaan we eerst aan de grote houten tafel zitten. Daar nemen we rustig het wensenformulier door: collectieve of individuele crematie, pootafdruk, haartjes afknippen, asbestemming, opbaren, aanwezigheid bij crematie?”

Overtoom ziet duidelijk een verschuiving in dierenuitvaarten. ,,Tien jaar geleden werd gekscherend gepraat als je je huisdier liet cremeren. Nu niet meer. Een huisdier is echt een onderdeel van het gezin geworden, waarvan mensen op persoonlijke en respectvolle wijze afscheid willen nemen.”

Dierenbegraafplaats

Ook Maikel Zonneveld van dierenbegraafplaats De Stille Weiden in Berkhout merkt dat eigenaren steeds meer rekening houden met hun huisdier dan twintig jaar geleden. ,,Ze halen soms alles uit de kast om hun dier zo lang mogelijk in leven te houden.” De Stille Weiden is de eerste begraafplaats voor dieren in Nederland. Het ontstond bij toeval. Zonneveld: ,,Veertig jaar geleden kregen de voormalige eigenaren van het huis naast de begraafplaats een verzoek van hun buren. Of zij hun hond wilden begraven. De buren vonden het geen prettig idee hun hond in eigen tuin te begraven.”

Sinds 1993 regelt Maikel, samen met vader Cees, drie begrafenissen per week. Vaak gaat het om honden en katten. Soms om bijzondere dieren als pagegaaien of reptielen. ,,Eén keer kregen we een duif. Die was in het gezin opgenomen, omdat hij positief effect zou hebben op huidproblemen. Na jaren was de duif echt deel van het gezin geworden.”

Zelfgemaakte kist

In Nederland zijn zo’n tien dierbegraafplaatsen als De Stille Weiden waar dieren een eigen plekje met grafsteen hebben. In aantallen ziet Zonneveld geen verschuivingen. Wel lijken de rituelen steeds meer op die bij humane uitvaarten. ,,Er wordt zelf een kistje gemaakt of beschilderd en er gaat regelmatig een knuffel of foto mee.”

Betty Heideman werkte jaren in de opvang voor oude en zieke honden. Zij ziet duidelijke een trend in dierenuitvaarten. ,,Regelmatig overleden er dieren in de opvang. Op internet speurde ik naar mogelijkheden voor een passend afscheid. Ik merkte dat het aanbod van urnen, rouwbegeleiding, boeken en sieraden speciaal voor overleden dieren enorm was.”

Zondag 2 november organiseert Heideman de eerste Huisdieren Uitvaartbeurs van Nederland.

Hilde Overtoom van het dierencrematorium hoopt dat de aandacht voor dierenuitvaarten vooral de onwetendheid bij mensen wegneemt. ,,Na het inslapen laten eigenaren hun huisdier vaak achter bij de dierenarts. Die draagt ’de verdere zorg’. Terwijl de meeste mensen vaak geen idee hebben wat dit inhoudt. Als mensen willen dat een dier gecremeerd wordt, moeten ze dit expliciet aangegeven. Anders wordt het dier afgevoerd voor destructie.”

Afscheid nemen

De individuele crematie van Bobbie heeft veel voor Jolanda Engel-Buck betekend. De urn van Bobbie staat op de kast in de woonkamer naast haar foto, een knuffeltje gemaakt van de blonde, krullende vacht van Bobbie en het bronzen beeldje dat haar moeder van Bobbie maakte. ,,Ik vond het fijn dat het afscheid van Bobbie met zoveel respect ging. Als het anders was gegaan, had ik er minder vrede mee gehad.”

www.dierencrematoriumheerhugowaard.nl

www.destilleweiden.nl

www.memories-forever-beurs.com

Huisdieren in Nederland

Volgens Divebo, belangenbehartiger voor ondernemers in de huisdierenbranche, zijn er in Nederland rond de 30 miljoen gezelschapsdieren: 5,5 miljoen siervogels en duiven, 2,2 miljoen honden, 3,9 miljoen katten, 1,6 miljoen konijnen en knaagdieren en 18 miljoen aquariumvissen.

Vilten cocon en knutselkistje

Begraven van uw huisdier op een zachte en waardige manier? Dust2Dust heeft een vilten cocon ontwikkelt. Verkrijgbaar in twee formaten. Uitvaartmuseum Tot Zover biedt kinderen de mogelijkheid zelf een mini-doodskist of herinneringskistje voor hun huisdier te knutselen. www.dust2dust.nl  en www.totzover.nl

Wat kost dat?

De prijs van een crematie hangt af van de grootte van het huisdier. Doorgaans kost een crematie tussen de 70 en 300 euro. Een begrafenis van een hond of kat kost gemiddeld 225 euro. Met kist en steen bedraagt een begrafenisrekening zo’n 500 euro. De kosten voor destructie zijn afhankelijk van de omvang van het dier en wat een dierenarts voor bemiddeling in rekening brengt, maar er kan worden uitgegaan van een prijs vanaf 50 euro.

Begraven, cremeren of destructie?

Net als bij mensen kan een huisdier begraven of gecremeerd worden. Daarnaast is er een derde optie: destructie. Er zijn geen cijfers over aantallen bekend, omdat de overheid geen registratieplicht heeft gesteld. Reële schatting door de branche is dat zo’n 20% van de huisdieren wordt begraven, waarvan een zeer beperkt aantal op een officiële dierbegraafplaats. Dertig procent van de dieren wordt gecremeerd, collectief dan wel individueel. De helft van alle huisdieren wordt afgevoerd voor destructie. Bij destructie gaan huisdieren samen met landbouwdieren, wilde dieren en slachtafval, eerst door een shredder. Alleen de reststoffen (vetten en diermeel) worden verbrand voor opwekking van energie.

www.watisdestructie.nl