Veel ouderen genieten, ondanks bezuinigingen, van een weelde die voor volgende generaties allerminst vanzelfsprekend is. Zo bedraagt het pensioen dat ouderen ontvangen in veel gevallen 70 procent van het laatst ontvangen loon. Een jongere hoeft daar niet op te rekenen.

Steeds meer fondsen gaan rekenen met het doorgaans veel lagere gemiddelde loon dat werknemers ontvangen tijdens hun loopbaan. Dat ligt veelal aanmerkelijk lager dan het eindloon. Opvallend was het enthousiasme waarmee veel jongeren de val van 50 Plus-voorman Henk Krol begroetten. Meer en meer lijken zij zich betrokken te voelen bij de pensioendiscussie. Dat bleek ook in september. Toen raakte een artikel in de Volkskrant, waarin 60-plussers beschuldigd worden van ’schaamteloos egoïsme’ en ’onwetendheid’, een open zenuw. Tienduizenden jongeren deelden de brief op Facebook en Twitter.

Jongeren lijken te beseffen dat de beslissingen van nu van grote invloed zijn op de situatie waarin zij later oud worden.

Babyboomers

Toch vertaalt die betrokkenheid zich maar in zeer beperkte mate in een actieve rol bij de pensioenfondsen zelf. In de vertegenwoordigende organen van de fondsen voeren babyboomers de boventoon, op respectabele afstand gevolgd door de gepensioneerden: samen goed voor bijna 70 procent. Dat blijkt uit onderzoek van deze krant onder de deelnemersraden van de 25 grootste pensioenfondsen in Nederland. Zestien van hen gaven openheid van zaken. Terwijl er ook voor de jongere generatie van alles op het spel staat. Het gevecht om de pensioenpot is in volle gang, nu het geld niet meer tegen de plinten klotst.

De verschillende generaties hebben daarbij verschillende belangen. De Eerste Kamer behoedde de jongeren vorige maand nog voor de pensioenplannen van staatssecretarissen Klijnsma en Weekers. Dat plan voorzag in een veel lagere belastingvrije pensioenopbouw. Jongeren zouden onevenredig getroffen worden door deze ’greep in de pensioenpot’, stelde de oppositie in de senaat.

Er zijn echter ook zaken waarin de Eerste Kamer niet voor reddende engel kan spelen, weet ook Anneke Westerlaken. Ze is directeur van CNV Jongeren en leidt ook namens de jongerentak binnen MHP en FNV het Pensioenlab, een initiatief om jongeren meer te betrekken bij hun pensioen. Over sommige zaken beslissen pensioenfondsen zelf. „Dan kan het een risico zijn dat er geen jongeren aan tafel zitten.”

Een van de zaken waarop het pensioenfonds zelf invloed heeft is het korten op het pensioen en de deelnemersraad mag daarover meepraten. Jongeren en ouderen hebben op dit punt een ander belang. Ouderen zien bij een korting het geld onder hun neus verdwijnen, voor jongeren is het vooral een papieren kwestie. Bovendien hebben zij een tweede belang: dat er geld in de pensioenpot blijft zitten, voor later.

Het zijn nu vooral babyboomers die het fondsbestuur vertellen wat de deelnemers van zo’n kwestie vinden. Zorgelijk, vindt Westerlaken. „Voor de babyboomers is het pensioen dichtbij. Zij hebben daardoor minder belang bij korten dan jongeren. Toch worden ze geacht voor alle deelnemers te beslissen.”

Westerlaken wil beslist niet suggereren dat de vijftigers en zestigers dat per definitie niet kunnen of dat ze bewust partijdig zijn in hun adviezen. „Maar het is goed om een divers gezelschap aan tafel te hebben zitten. Dan heb ik het niet alleen over jongeren, maar ook over vrouwen en allochtonen. Het zorgt er voor dat alle argumenten aan bod komen en het versterkt het aanzien van de raad naar buiten toe.”

Dus is het zaak om jongeren te werven. De cijfers tonen aan dat dat niet meevalt. „Pensioen is voor jongeren op zich al een ver-van-mijn-bedshow. Daar komt bij dat ze vaak niet eens weten dat er iets als een deelnemersraad bestaat. De leden worden vaak gekozen via de vakbonden en veel jongeren zijn daar geen lid van. Ze blijven automatisch buiten beeld.”

Wat vindt u?

Wie heeft vragen of opmerkingen over pensioenen, pensioenfondsen of maatregelen die het kabinet rond pensioenen neemt?

Vanaf vandaag schrijven we de komende vijf weken over pensioenen. Vier artikelen gaan over wat er allemaal verandert, wie er het meest van profiteren, hoe je je pensioenoverzicht moet lezen en andere zaken.

In de laatste aflevering is het woord aan de lezers. E-mail uw vraag of opmerking naar nieuwsdienst@hdcmedia.nl.