Chris Hahn: ’Shoah is geen vergeten zaak’

Herman Meerman en Chris Hahn (r.) met het spandoek waarin zij het verleden van de NS in WO II aan de kaak stellen.© Foto United Photos/Paul Vreeker

Arthur de Mijttenaere
Haarlem

Chris Hahn voert volhardend een strijd om aandacht te vragen voor de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog. Afgelopen vrijdag stuurde de politie hem weg, toen hij met een spandoek met de tekst ’NS 1940-1945 faciliteerde de Shoah’ op het Stationsplein in Haarlem stond. Enige tijd daarvoor maakte hij een minidocumentaire voor YouTube waarin hij het verhaal vertelt van 103 Joodse jochies die in 1941 van de LTS in Amsterdam werden weggevoerd. ,,Slechts een van hen, Ab Caransa, keerde terug.’’

De Jodenvervolging mag nooit vergeten worden, is het motief van de 77-jarige zeer gedreven Haarlemmer. In de aanloop naar Dodenherdenking vraagt hij daarom op diverse vlakken weer aandacht voor de Shoah: de vervolging en het vermoorden van miljoenen Joden door het naziregime.

Belangrijk

De oorlog heeft in het leven van Hahn altijd een belangrijke rol gespeeld. Hahn heeft zelf een Joodse moeder. Hij heeft de oorlogsjaren niet echt bewust meegemaakt, maar heeft er later onmiskenbaar veel problemen door ondervonden in zijn leven.

Een schokmoment voor hem was, toen hij als leraar Duits op een LTS in Amsterdam in de jaren tachtig erachter kwam dat op die school in 1941 103 kinderen waren verdwenen. ,,Ik zag in een soort jubileumboek van de school dat het leerlingenaantal in dat jaar zo daalde. Toen ik daarnaar vroeg, zei de directeur: jij bent oud genoeg om precies te weten wat er met deze kinderen is gebeurd. Het maakte een enorme indruk op mij, omdat mijn zoon toen 14 jaar was en ook die leeftijd had.’’

Hahn was, als voorzitter van de Stichting Joods Monument Haarlem, betrokken bij de totstandkoming van het monument voor 715 vermoorde Joodse Haarlemmers op het Philip Frankplein. Het Haarlemse monument mag een gedenkteken zijn op een weinig opvallende plek, bij de oude LTS aan het Timorplein in Amsterdam-Oost herinnert helemaal niets aan deze episode uit het verleden. In het gebouw zit nu een Stayokay. ,,Er zou een maquette of gedenksteen moeten zijn die aan die Joodse volksjongens herinnert.’’

Hahn heeft deze vraag nog niet aan het Amsterdamse gemeentebestuur voorgelegd. Maar het verhaal van die Joodse jochies is altijd in zijn hoofd blijven rondspoken.

In de jaren tachtig gaf hij er samen met de enige overlevende Ab Caransa een boek over uit. De titel was ’Van school verwijderd. Jood’.

De uitgave kostte hem naar eigen zeggen een bom duiten. ,,Alleen een journalist van weekblad Panorama heeft er toen over geschreven. Enkele jaren geleden verscheen er een artikel over in Haarlems Dagblad.’’

Presentatie

Bij de presentatie van het boek was Ed van Thijn, toen burgemeester van Amsterdam, uitgenodigd maar die had een ambtenaar gestuurd om hem te vertegenwoordigen. Hahn: ,,Ik was zo beledigd dat de burgemeester niet was gekomen dat ik die ambtenaar de deur heb uitgezet.’’

Op YouTube staan sinds kort, dankzij zijn filmvriend Herman Meerman, twee filmpjes over het weghalen van deze Joodse kinderen.

Beeld uit de minidocumentaire over de van de LTS weggevoerde Joodse kinderen.

(Beeld uit de minidocumentaire over de van de LTS weggevoerde Joodse kinderen.)

In het ene filmpje vertelt Chris Hahn het trieste verhaal van deze kinderen. Het tweede filmpje is indrukwekkender. De filmmakers hebben achterhaald waar de kinderen vandaan kwamen en in welk concentratiekamp ze hun laatste adem hebben uitgeblazen.

Het filmpje toont oude foto’s van de straten waar de verdwenen kinderen woonden. Na dit beeld verschijnt de naam van het concentratiekamp waar de kinderen overleden. Een naam van een kind, een foto van een straat en de naam van een concentratiekamp. Het is een klein monumentje op internet voor 103 verdwenen kinderen.

NS is zich bewust van verleden in oorlogsjaren

De NS is zich bewust van de eigen rol in de Tweede Wereldoorlog. Dat zegt een NS-woordvoerder na de minidemonstratie met een spandoek over de Shoah en de NS. Chris Hahn was afgelopen vrijdag de man die met dit spandoek actie voerde bij het NS-station in Haarlem.

De woordvoerder zegt dat de NS enerzijds gevangenen vervoerde naar kamp Westerbork. ,,Anderzijds zijn NS-medewerkers door oorlogshandelingen om het leven gekomen.’’ In 2005 heeft de NS bij monde van de toenmalige directeur Aad Veenman excuses aangeboden aan de Nederlandse Joodse gemeenschap voor de rol die de Spoorwegen hebben gespeeld.

In WO II was de NS een staatsbedrijf. In de jaren vijftig heeft de Nederlandse staat, namens alle overheidsinstanties die deel uitmaakten van die staat, schadevergoeding betaald ter compensatie van het leed bij de Jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook meldt NS dat Chris Hahn gelijk heeft als het gaat ’om het in leven houden van de herinneringen aan de oorlog’. Aan diverse monumenten en gedenkplaatsen heeft de NS daarom een bijdrage geleverd.

Meer nieuws uit Haarlem

Ombudsteam

Ons Ombudsteam springt in de bres voor de consument.